Nhà gỗ kẻ truyền tại Vĩnh Thạnh

Nhà gỗ kẻ truyền được coi là một biểu tượng văn hóa lâu đời của người Việt, mang trong mình nhiều giá trị tâm linh sâu sắc. Ngày nay đã có không ít gia chủ tìm đến nhà gỗ kẻ truyền với mong muốn tìm lại khung cảnh thanh bình, tĩnh lặng của miền quê Bắc Bộ xa xưa. Tại bài viết này, Nhà Gỗ Kim Huệ sẽ cùng bạn đi tìm hiểu chi tiết về kiến trúc nhà kẻ truyền này nhé, mời bạn theo dõi !

Nhà gỗ kẻ truyền là gì?

Nhà gỗ kẻ truyền là một loại hình nhà ở đã có từ lâu đời của người dân đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam. Nhà gỗ kẻ truyền có chất liệu đặc trưng bằng gỗ cổ kính, mái ngói rêu phong và sân vườn rộng rãi.

Trả lời cho câu hỏi thế nào là nhà kẻ truyền thì sở dĩ có tên gọi như vậy là bởi vì vì tứ của nhà được truyền kẻ, từ kẻ chim truyền xuống kẻ ngồi và cuối cùng là kẻ hiên. Độ cong của các kẻ này đều có tiêu chuẩn để tạo nên một vì kẻ đẹp chứ không phải làm búa xua, không có chuẩn mực như nhiều cơ sở thiết kế, thi công hiện nay.

Kết cấu nhà kẻ truyền Bắc Bộ

Trong kiến trúc cổ Việt Nam, nhà gỗ kẻ truyền được dựng trên các cột gỗ to khỏe, rồi được dựng lên theo các vì, sau đó được nối với nhau bằng các xà ngang, xà ngưỡng liên hoàn tạo thành một bộ khung vững chắc. Sau khi bộ khung được dựng thì lợp mái và làm tường xung quanh.

Kết cấu nhà kẻ truyền có cấu trúc chung: 2 mái, chia gian và bao giờ cũng cùng có hiên.

• Cột nhà: Có chức năng gánh trọng lực với những hàng cột từ bên ngoài vào trong: hàng cột hiên – hàng cột con – hàng cột cái – hàng cột cái – hàng cột con – hàng cột hậu.
• Mái nhà: Phần mái luôn có độ dốc vừa phải, độ hếch ở phần góc mái tạo nên sự thanh thoát cho ngôi nhà. Các loại mái dùng để lợp nhà như ngói ta thủ công, ngói mũi hài, ngói vảy rồng.
• Hoa văn trang trí: Tùy thuộc vào nhu cầu gia chủ có thể đục chạm các đường nét hoa văn đối xứng ở cửa, vách hai đầu hồi, vì kèo…. Các chi tiết hoa văn sẽ là những họa tiết hoa lá, vảy rồng, mây, tranh tứ quý,..
• Gian giữa: thường được bố trí làm gian thờ có hoành phi treo ở trên bàn thờ, bàn thờ nằm giữa gian và sát vào vách hậu, vừa võng phía ngoài, câu đối có thể treo 1 đôi ở hai hàng cột con, hoặc 2 đôi ở hàng cột con và cột hậu. Bên ngoài bàn thờ thường bố trí sập.

Phân biệt nhà kẻ truyền Bắc Bộ và nhà gỗ Nam Bộ

Về nhà gỗ, mỗi vùng miền lại có những nét đặc trưng, hoặc kỹ thuật xây dựng cũng như chất gỗ sử dụng riêng. Nếu đã từng sống trong nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ và nhà gỗ Nam Bộ, bạn sẽ thấy hai mẫu kiến trúc này có những điểm khác như sau:

• Về cấu trúc: nhà kẻ truyền Bắc Bộ được dựng trên một sơ đồ mạch lạc, được tính toán hợp lý đến từng chi tiết để tạo nên một kiến trúc đủ rộng để ở, lại có gian thờ cúng riêng biệt. Nhà gỗ Nam Bộ có cấu trúc đơn giản, nhà được chia thành các gian vừa đủ sử dụng.
• Hoa văn chạm khắc: Nhà kẻ truyền nổi bật với những đường nét chạm khắc tinh tế thể hiện cái hồn của ngôi nhà truyền thống. Với nhà cổ Nam bộ, các đường nét hoa văn chạm khắc miêu tả cuộc sống sinh hoạt lao động của người dân. Được chạm khắc trên cột nhà và các đồ nội thất như tủ, giường.
• Về kỹ thuật xây dựng: Miền Bắc dựng kèo nhà bằng cách sử dụng búa nặng để ghép nối thật chắc chắn các khớp lại với nhau. Còn ở miền Nam sử dụng kỹ thuật đóng kèo kiểu guốc hè. Dù là sử dụng kỹ thuật nào thì những cột kèo được dựng lên vô cùng chắc chắn, mang đến tuổi thọ cao cho công trình nhà ở.
• Kích thước: quy mô của nhà gỗ Bắc Bộ rộng hơn so với nhà gỗ Nam Bộ.
• Mái nhà: phần mái nhà gỗ của người dân Nam Bộ được làm từ lá cọ, lá dừa phơi khô, trong khi đó mái nhà của người dân miền bắc được làm từ ngói gỗ…

Phân loại nhà kẻ truyền

Theo chất liệu

• Nhà gỗ mít
• Nhà gỗ lim
• Nhà gỗ xoan

Theo hình thức

Nhà kẻ truyền được phân loại theo số lượng gian và chái giống như những mẫu nhà cấp 4 truyền thống, bao gồm:

• Nhà kẻ truyền 3 gian
• Nhà kẻ truyền 5 gian, hay 3 gian 2 chái
• Nhà gỗ 7 gian, hay 5 gian 2 trái
• Nhà gỗ 9 gian, hay nhà 7 gian 2 trái

Với các hình thức như:

• Hai mái, hai đầu hồi bít đốc
• Bốn mái, hai mái phụ hai đầu hồi gọi là hai chái nhà. Mỗi trái nhà gồm có một hàng cột quân (có thể thêm 1 hàng cột hiên), các hàng cột này xoay vuông gốc với các hàng cột trong các gian chính).
• 8 mái chồng diêm

Trong đó nhà kẻ truyền phổ biến nhất là 3 gian, 5 gian, 3 gian 2 trái nó phù hợp với diện tích nhu cầu sử dụng và giá tiền.